WSJ: Οταν ανοίξουν οι τράπεζες, οι καταθέσεις θα είναι εκεί;

Οταν ανοίξουν οι ελληνικές τράπεζες, οι καταθέσεις θα είναι στην θέση τους; Εξαρτάται, υποστηρίζει η Wall Street Journal και επιχειρεί να απαντήσει σε μία σειρά κρίσιμων ερωτημάτων για το τι μπορεί να συμβεί την επομένη μέρα του δημοψηφίσματος.

• Πόσο γρήγορα μπορούν να ανοίξουν οι τράπεζες;

Η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ διαβεβαιώνει τους Ελληνες ότι θα ανοίξουν λίγο μετά το ΟΧΙ στο δημοψήφισμα. Οι περισσότεροι παρατηρητές πιστεύουν ότι αυτό είναι αδύνατον. Χωρίς την επιστροφή της "αιμοδοσίας" απο την πλευρά της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, οι τράπεζες θα ξεμείνουν απο ρευστό. Και η ΕΚΤ δεν προτείθεται να ξαναρχίσει την επείγουσα βοήθεια χωρίς πρόοδο προς την κατέυθυνση της συμφωνίας.

Το καλύτερο σενάριο για να ανοίξουν ξανά οι τράπεζες είναι η σαρωτική επικράτηση του ΝΑI και ο ταχύτατος σχηματισμός νέας κυβέρνησης, με εντολή να υπογράψει συμφωνία. Κάτι τέτοιο θα έδινε στην ΕΚΤ έναν λόγο για να αυξήσει το όριο του ELA.

Ενδιάμεσα σενάρια περιλαμβάνουν την επικράτηση του ΝΑΙ, η οποία θα έχει ως αποτέλεσμα πολιτική σύγχυση και φωνές για νέες εκλογές. Είναι δύσκολο να προβλέψουμε τι θα κάνει η ΕΚΤ σε μία τέτοια περίπτωση αλλά το πιθανότερο είναι ότι θα καθυστερήση την χρηματοδότηση μέχρι να υπάρξει σταθερή κυβέρνηση.

• Κι αν οι τράπεζες ανοίξουν, οι καταθέσεις θα είναι στη θέση τους;

Εξαρτάται.
Στην περίπτωση ταχείας πολιτικής σταθερότητας και ισχυρής στήριξης απο την ΕΚΤ, η πίεση για αναλήψεις θα υποχωρήσει. Αυτό μπορεί να επιτρέψει στο σύστημα να συνεχίσει ως είχε πριν το δημοψήφισμα. Αλλά κάτι τέτοιο δεν είναι καθόλου σίγουρο. Τα δάνεια των τραπεζών δεν ήταν σε καλή κατάσταση και πριν τη σημερινή αναταραχή και την τελευταία εβδομάδα έχουν επιδεινωθεί. Εαν χρειαστεί να διαγραφούν κι άλλα δάνεια, οι τράπεζες μπορεί να χρειαστούν ανακεφαλαιοποίηση ή αναδιάρθρωση.

• Αυτό σημαίνει ότι οι καταθέτες θα χάσουν χρήματα;

Πάλι εξαρτάται.

Το κεφάλαιο μιας τράπεζας είναι η διαφορά μεταξύ του ενεργητικού και του παθητικού της, αυτών που έχει και αυτών που χρωστάει. Υπάρχουν σε γενικές γραμμές δύο τρόποι για να αυξήσεις τα κεφάλαια μιας τράπεζας. Αύξηση του ενεργητικού ή μείωση του παθητικού. Στην περίπτωση μιας κεφαλαιακής ένεσης, κάποιος δίνει στην τράπεζα μετρητά (ένα στοιχείο του ενεργητικού) συνήθως με αντάλλαγμα μετοχές. Αυτός ο κάποιος μπορεί να είναι ιδιώτης επενδυτής με την υπόθεση ότι κάποιος μέτοχος της τράπεζας μπορεί να βάλει περισσότερα μετρητά προκειμένου να προστατεύσει το υφιστάμενο μερίδιο απο την εξαφάνιση. Ωστόσο θπό τις παρολύσες συνθήκες το πιθανότερο είναι ότι θα δώσει χρήματα η κυβέρνση. Βεβαίως η ελληνική  κυβέρνηση δεν έχει μετρητά,θα πρέπει να τα δανειστεί από τους ευρωπαίους πιστωτές. Με άλλα λόγια θα πρέπει να φτάσει σε συμφωνία. ο άλλο;ς τρόπος για να αυξηθεί το κεφάλαιο μια τραπεζας είανι η μειψση του παθητικού. Οι υφιστάμενοι κανόνες της ΕΕ προυποθέτουν ότι για να δώσει χρήματα για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών μια κυβέρνηση, πρέπει να απομειωθούν κάποια στοιχεία του παθητικού, αλλά όχι οι καταθέσεις. Ωστόσο, οι νέοι κανόνες που θατεθούν σε ισχύ από τον επόμενο χρόνο προβλέπουν και κούρεμα των μεγάλων καταθετών ως προυπόθεση για κρατική ενίσχυση. Τυπικώς, μια αναδιάρθρωση τράπεζας εξαφανίζει τους υφιστάμενους μετόχους και μετατρέπει τους δανειστές σε νέους μετόχους. Το πρόβλημα είναι ότι δεν υπάχουν ούτε δάνεια ούτε κάτι άλλο από την πλευρά του παθητικού για να εξαφανίσιει κανείς. Οι τράπεζες έχουν δώσει ως ενέχειρο σποιχεία του ενεργητικού τους για να πάρουν χρηματοδότηση και η κεντρική τράπεζα θα μπορούσε να κατασχέσει αυτά τα ενέχειρα, εάν οι τράπεζες δεν μπορούν να επιστρέψουν την χρηματοδότηση. Εν ολίγοις αν οι τράπεζες χρειάζονται ανακεφαλαιοποίηση ή αναδιάρθρωση καποιος πρέπει να δανείσει χρήματα στην Ελλάδα για να ενισχύσει κεφαλαιακά τις τράπεζες. Αν οι Ευρωπαίοι πιστωτές είναι πεπεισμέμνοι ότι η χώρα βρίσκεται σε ένα μονοπάτι αποκατάστασης, τότε μπορεί να το κάνει. Η εναλλακτική, δηλαδή το κούρεμα των καταθέσεων, είναι δραστικό μέτρο.

• Τι θα γίνει σε περίπτωση που επέλθει απόλυτη ρήξη και η ΕΚΤ κλείσει τη στρόφιγγα;

Τα πράγματα θα είναι άσχημα. Μέχρι στιγμής η ΕΚΤ έχει παγώσει την παροχή ρευστότητας αλλά δεν έχει ζητήσει απο τις ελληνικές τράπεζες να της επιστρέψουν τα 116 δισ. ευρώ που τους έχει δανείσει ως τώρα. Αν το κάνει οι τράπεζες δεν θα είναι σε θέση να τα επιστρέψουν. Η ΕΚΤ και η Τράπεζα της Ελλάδος θα πρέπει να κατασχέσουν τα ενέχυρα και οι τράπεζες θα καταρρεύσουν. Τότε θα υπάρχουν δύο εναλλακτικές: α. Οι ευρωπαίοι πιστωτές να επανέλθουν με μία νέα χρηματοδοτική βοήθεια προκειμένου να ξαναλειτουργήσει το τραπεζικό σύστημα. Δηλαδή οι πιστωτές θα δανείσουν χρήματα στην ελληνική κυβέρνηση, η οποία θα τα δώσει στις τράπεζες. β. Το ελληνικό κράτος μετατρέπει όλα τα στοιχεία του ισολογισμού του τραπεζικού συστήματος σε ένα νέο νόμισμα, τυπώνει νέο νόμισμα και το δίνει στις τράπεζες. Καλώς ήρθατε στη δραχμή.

• Πόσο μεγάλο μπορεί να είναι το κούρεμα των καταθέσεων;

Είναι αδύνατον να πει κανείς, Στην Κύπρο, στην οποία οι τράπεζες κατέρρευσαν το 2013, η κυβέρνηση προστάτευσε τις καταθέσεις που ήταν μικρότερες απο 100.000 ευρώ και επέβαλλε κούρεμα σχεδόν 50% στις μεγαλύτερες απο 100.000. Αλλά οι κυπριακές τράπεζες ήταν σε πολύ χειρότερη κατάσταση απο τις ελληνικές, που είναι σχετικά πολύ καλύτερα ανακεφαλαιοποιημένες. Το μέγεθος οποιουδήποτε κουρέματος θα προκύψει απο τον εξής υπολογισμό: πόση μείωση πρέπει να υποστεί το ενεργητικό των τραπεζών, ποιές καταθέσεις θα προστατευτούν και πόσο νέο χρήμα θα πρέπει να μπει. Με αρκετή βοήθεια το κούρεμα θα μπορούσε και να αποφευχθεί εντελώς.